تاثیر گرما بر دیابت؛ آیا گرمای تابستان بر قند خون تاثیر می‌گذارد؟

گرمای شدید در فصل تابستان، در اکثر شهرهای ایران قابل لمس است و به خصوص در سالهای اخیر، شدت بیشتری پیدا کرده است. این گرما می‌تواند تاثیرات متفاوتی در بدن افراد بگذارد. افراد دیابتی هم از این قائده مستثنی نیستند و گرمای هوا، از دست دادن آب بدن و گرمازدگی، بر سلامتی و سطح قند خون آن‌ها موثر است. در واقع طبق منابع معتبر، تاثیر گرمازدگی روی افراد دیابتی بیشتر از دیگران است. در این مطلب بررسی می‌کنیم که تاثیر گرما بر دیابت شامل چه مواردی است و چگونه می‌توانیم به عنوان یک فرد دیابتی، از سلامت خود در برابر گرمای تابستان مراقبت کنیم.

تاثیر گرما روی قند خون

رابطه گرما و قند خون، توسط محققان زیادی بررسی و کشف شده است. طبق این تحقیقات، افزایش دما می‌تواند سطح قند خون و علائم مربوط به دیابت را در این افراد تغییر دهد. اما این تغییرات به چه علتی رخ می‌دهند؟

دفع آب بدن به خاطر تعریق بیش از حد

یکی از پیامدهای گرمای شدید، افزایش تعریق است که بدن آب زیادی است دست می‌دهد. به همین علت، غلظت مواد محلول در خون، از جمله گلوکز خون، بیشتر می‌شود. بدن فرد برای دفع این قند اضافی، ادرار بیشتری تولید می‌کند و این تکرر ادرار، آب بدن را بیش از پیش کم می‌کند. نتیجه این تکرر ادرار و کم‌آبی بدن، احساس گرمازدگی و افزایش قند خون در افراد دیابتی است.

تغییرات در جذب انسولین و افت قند

گرمای هوا، موجب افزایش جریان خون زیرپوستی و در نتیجه بالاتر رفتن جذب انسولین در بدن می‌شود. به همین خاطر فرد دیابتی ممکن است به خاطر جذب بالای انسولین، افت قند را تجربه کند. در گرمای شدید تابستان بهتر است اندازه گیری مداوم قند خون و تنظیم دقیق دوز انسولین را بیشتر جدی بگیریم.

علائم گرمازدگی در افراد دیابتی

مهم‌ترین علائم گرما زدگی در افراد دیابتی موارد زیر هستند:

• تشنگی بیش از حد
• تکرر ادرار
• احساس خستگی و بی‌حالی
• سرگیجه
• ضربان قلب بالا
• خشکی دهان و چشم

اگر علائم بالا را تجربه کردید، باید سریعا میزان قند خون خود را کنترل کرده و با نوشیدن مایعات کافی و دوری از آفتاب دمای بدن خود را پایین بیاورید.

چگونه دیابت را در هوای گرم مدیریت کنیم؟

همانطور که اشاره کردیم، گرمازدگی در افراد دیابتی به دلیل کم‌آب شدن بدن وتغییرات جذب انسولین، می‌تواند باعث افت و خیز بیشتر قند خون شود. عوارض ناشی از گرمازدگی در افراد دیابتی، نسبت به سایر افراد بیشتر است؛ به همین خاطر باید روش‌های مقابله با گرمازدگی در افراد دیابتی را بدانیم:

نوشیدن مایعات را فراموش نکنید

نوشیدن آب و مایعات کافی به شما کمک می‌کند تا از کم‌آبی بدن و در نتیجه نوسان قند جلوگیری کنید. آب یکی از نوشیدنی‌های عالی برای تنظیم قند خون و همچنین جبران کم‌آبی بدن است. همچنین می‌توانید از نوشیدنیها و شربت‌های بدون قند میل کنید.

به علائم کم‌آبی بدن توجه کنید

کم‌آبی بدن در افراد دیابتی، اغلب علائمی مشابه نوسان قند دارد. احساس تشنگی، تکرر  ادرار، تپش قلب، ضعف و سرگیجه علائمی است که می‌تواند ناشی از کم‌آبی بدن باشد.

در ساعات گرم، بیرون نروید

سعی کنید تا زمان بیرون رفتن از خانه را طوری تنظیم کنید که در اوج گرما و تابش آفتاب نباشد. فعالیت روزمره و پیاده روی همیشه به افراد دیابتی توصیه می‌شود؛ اما بهتر است در فصل تابستان در ساعات اوج گرما (حدود 11 صبح تا 3 بعد از ظهر) مدت طولانی در معرض گرما نباشید.

در مکان‌های سرپوشیده ورزش کنید

ورزش، یکی از بهترین راه‌ها برای تنظیم میزان قند خون است. اما در فصل تابستان، ورزش در فضاهای باز و در معرض آفتاب، می‌تواند باعث گرمازدگی، تهوع، ضعف و تپش قلب در افراد دیابتی شود. بنابراین بهتر است در این فصل در سالن‌های رزشی به فعالیت بدنی بپردازید.

مراقب تجهیزات دیابتی و داروهای خود باشید

گرما و تابش نور آفتاب، باعث آسیب به نوارهای تست قند خون می‌شود. نوارهای تست قند خون را دور از نور مستقیم آفتاب، دور از رطوبت و در دمای اتاق نگهداری کنید تا از خراب شدن آن‌ها جلوگیری کنید.

همچنین انسولین را در دمای استاندارد نگهداری کنید و در صورت نیاز به حمل آن، از یک کیف حمل انسولین استفاده کنید. این کیف‌ها شامل مواد منجمد هستند که محتویات را تا چند ساعت خنگ نگه می‌دارند.

مجله سلامت Everyday Health نیز درباره اهمیت نگهداری داروها می‌گوید:

هرگز داروهای خود را را در روزهای گرم تابستان در ماشین خود رها نکنید. دمای داخل ماشین شما ممکن است تا 65 درجه سانتی‌گراد. برسد.

قند خون خود را به طور مداوم چک کنید

همانطور که اشاره کردیم، تعریق، کم‌آبی بدن و تغییرات در جذب انسولین، باعث افت یا افزایش شدید قند خون می‌شود. توصیه می‌کنیم در فصل گرما، به خاطر این نوسانات، قند خون خود را به طور منظم و مداوم چک کنید. استفاه از دستگاه پایش مداوم قند خون (CGM) می‌تواند کمک بزرگی به کنترل صحیح قند خون کند.

مراقب پاهای خود باشید

اگر به نوروپاتی دیابتی (احساس ضعف در پاها) یا زخم دیابتی مبتلا هستید، در فصل گرما بیشتر مراقب پاهای خود باشید. در این فصل خیلی از افراد پوشیدن صندل و کفش‌های روباز را ترجیح می‌دهند. اما در صورت داشتن زخم و التهاب در پاها، بهتر است از جوراب و کفش برای محافظت از پاها استفاده کنید. همچنین روزانه پاهای خود را بشویید و به خوبی خشک کنید.

از چسب محافظ سنسور قند خون استفاده کنید

سنسور قند خون، یک وسیله ضدآب است که می‌توانید با آن به فعالیت‌های روزمره و حتی شنا بپردازید. اما در فصل گرما به خاطر تعریق بیش از حد و همینطور استفاده از استخر، سونا و جکوزی، این چسب ممکن است از روی پوست جدا شود. توصیه می‌کنیم از چسب محافظ روی سنسور قند خون استفاده کنید تا از کنده شدن سنسور جلوگیری کنید.

نتیجه گیری؛ آیا گرما باعث بالا رفتن قند خون می‌شود؟

افراد دیابتی، جزو گروه‌های حساس به گرما هستند و بیشتراز سایر افراد در معرض گرمازدگی قرار می‌گیرند. دفع آب بدن و تکرر ادرار، می‌تواند سطح قند خون را بالا ببرد. همچنین جذب بیشتر انسولین ممکن است باعث افت ناگهانی قند خون و علائمی همچون ضعف و سرگیجه شود. بنابراین افراد دیابتی نوسان قند خون (هم افزایش و هم افت قند) را در گرمای شدید و طولانی تجربه می‌کنند. به همین علت یادگیری مدیریت دیابت در فصول گرم سال اهمیت بسیار بالایی دارد.